ایام بی مادری
بسمه تعالی
تکامل با حضرت زهرا(س)
مدرسه علمیه کوثر(س)
پایگاه بسیج طلاب کوثریه
اسفند94
مقدمه
یکی از عواملی که نقش بسزایی در شخصیت سازی افراد ایفا می کند و اسلام بر آن تاکید بسیاری دارد الگو گیری و الگو پذیری می باشد.انتخاب الگوی مناسب انسان را از انحطاط و سقوط می رهاند و موجب اعتلای شخص در زندگی فردی و اجتماعی می شود.داشتن الگوی مناسب در زندگی شخصی آنقدر حائزه اهمیت است که اهل بیت(ع) با اینکه خود تبلور بندگی و عبودیت خداوند هستند نیز آن را ملاک و معیار خود قرار می دادند همانطور که در کلام امام مهدی(عج) آمده است که می فرمایند:فی ابنه رسول الله(ص) لی اسوه حسنه( بحارالانوار-ج53-ص108 )
برای من بهرین الگو دختر رسول خدا(ص) است.حال سوال این است که چه خصوصیت های ویژه ایی در حضرت فاطمه(س) وجود داشته که امام زمان(عج) این بانوی گرامی را اسوه و الگوی خود قرار داده اند؟
خداشناسی
رفتار و گفتار و سیره حضرت فاطمه(س) به گونه ای بود که غیر از خدا هیچ چیز برایش جلوه نمی کرد آنجا که رسول خدا(ص) بیان داشت: فاطمه جان! جبرئیل می گوید: خداوند سلام رسانده و فرموده: به فاطمه بگویید که هر حاجتی دارد از من درخواست کند. حضرت زهرا(س) یک مقداری فکر کرد سرش را بالا آورد و فرمودند:
شغلنی عن مسئله خدمته،لا حاجه لی غیر النظر الی وجهه الکریم: لذتی که از خدمت به حضرت حق می برم، مرا از هر خواهشی باز داشته است.حاجتی جز این ندارم که پیوسته ناظر جمال زیبا ووالای خداوند باشم.(ریاحین الشریعه-ج1-ص105)
این کلام تنها میتواند از زبان کسی صادر شود که به کمال واقعی رسیده باشد و لذت را فقط در مناجات او ببیند و فانی در او باشد لذا وقتی در محراب می ایستاد (زهر نورها للملائکه السماء) نور نمازش در آسمان ها می درخشد و تنها اوست که هرگز زخارف دنیا نتوانسته است در نظرش جلوه گری کند و سختی ها و تنگدستی ها خللی در ایمانش ایجاد کند.(امالی محمدبن علی بن حسین صدوق-ج26-ص100) تا آنجا که پیامبر(ص) در موردش فرمودند: ان ابنتی فاطمه ملا الله قلب ها و جوارح ها ایمانا و یقینا: دخترم فاطمه تمام وجودش مملو از ایمان است به این چیزها فکر نمی کند،(بحارالانوار-ج43-356تا58)
آیا چنین شخصیتی شایسته الگو گیری نمی باشد؟
همسرداری
موضوعی که باید امروزه بسیار مورد توجه قرار بگیرد، یکی از جلوه های زیبای زندگی حضرت زهرا(س)، سبک زندگانی آن حضرت می باشد.آن بزرگوار زندگی خود را کانون عشق و محبت قرار داده بودند.احترام به همسر و خوب همسرداری نکته ای اساسی و اصولی است که در زندگی زناشویی نقش بسزایی ایفا می کندتا آن اندازه که نبی رحمت (ص) هنگام عروسی حضرت زهرا(س) به او فرمودند: دخترم! با همسرت رفتار نیکو کن، و در هیچ کاری از دستورش سر پیچی نکن. و چه زیبا،زهرای مرضیه(س) به این نصیحت عمل نمودند و در مدت نه سالی که همسر امام علی(ع) بود.هرگز کاری نکرد که حضرت علی(ع) را ناراحت و عصبانی نماید، بلکه همواره مایه نشاط و خشنودی ایشان بود، و تفاهم در زندگی مشترکشان به گونه ای بود که هر زمان حضرت علی(ع) همسر را می دیدند غم ها و غصه هایش بر طرف می شد . لذا حضرت علی(ع) می فرماید: سوگند به خدا،من زهرا(س) را تا آن هنگام که خداوند او را به سوی خود برد،خشمگین نساختم، او نیز مرا خشمگین نساخت، و هیچ گاه موجب ناخشنودی من نشد… من هرگاه به چهره زهرا(س) نگاه می کردم، هر گونه غم و اندوه از من بر طرف می شد. او بانویی بود که هرگز چیزی از شوهر نخواست،(بحارالانوار-ج43-ص59) و تقاضای مادی از همسرش نکرد، به گونه ای که روزی به خانه حضرت زهرا(س) غذا نرسید، حضرت اندوخته غذایی خود را به کودکان گرسنه اش داده بود، و خود شب را گرسنه تر از آنها به سر برد، حضرت علی(ع) بامداد آن شب، از حضرت زهرا(س) تقاضای غذا کرد، حضرت زهرا(س) ماجرا را به عرض ایشان رسانید، حضرت علی(ع) فرمود: در چنین وضعی چرا به من نگفتی تا در پی غذایی باشم؟حضرت زهرا(س) در پاسخ فرمود: من از خدایم شرم کردم که موجب شوم تا شما خود را در فشار قرار دهید، و بر چیزی که مقدورت نیست، خود را به زحمت افکنی.
او مطیع و فرمانبردار همسر بود لذا وقتی خلیفه قصد عیادت حضرت زهرا(س) نمود آن حضرت نپذیرفت. آنها به حضرت علی(ع) متوسل شدند امیرالمومنین(ع) داخل خانه شد و به حضرت زهرا(س) فرمود: ای دختر رسول خدا و ای بانوی آزاده! این دو مرد چندین بار آمده اند و تو آنها را رد کرده ای. اکنون مرا واسطه قرار داده اند تا به آنان اجازه دهی. حضرت زهرا(س) عرض کرد: به خدا قسم من به آنها اجازه نمی دهم و با آنها کلمه ای سخن نمی گویم تا پدرم را ملاقات کنم و از رفتاری که با من کردند،شکایت نمایم. امیر المومنین(ع) فرمود: فاطمه جان من ضمانت کرده ام و قول داده ام که اجازه بگیرم حضرت زهرا(ع) فرمود: علی جان، خانه، خانه تو است و این بانوی آزاده، همسر تو، من هرگز با تو مخالفتی نمی کنم. به هر کس که دوست داری، اجازه ورود بده.
همه این رفتارهای نیک می تواند جلوی ناهنجاری های زندگی های امروزی بشر را که به دلیل رعایت نکردن این نکات مثبت است را بگیرید پس آیا لازم نیست علاوه بر عزاداری بر حضرت مقداری از سیره ایشان را هم مورد مطالعه قرار دهیم؟
حضرت فاطمه زهرا(س) به تناسب جایگاه اجتماعی خویش به عنوان یک زن در امور اجتماعی بدون هر گونه افراط و تفریطی مشارکت داشته اند.از مشارکتهای اجتماعی ایشان میتوان به ماجرای مباهله و حمایت از امامت حضرت علی(ع) با رفتن به در خانه اشاره کرد با توجه به این دیدگاه اما ایشان مراعات محرم نامحرم را می نمودو به پوشش خویش و در معرض افراد نامحرم قرار نگرفتن بسیار اهمیت می داد. امام موسی ابن جعفر(ع) از پدرانش نقل فرموده است که امیرالمومنین علی(ع) فرمود: روزی فرد نابینایی اجازه خواست که به منزل حضرت زهرا(ع) وارد شود،آن حضرت خود را(با چیزی مانند پرده) از او پوشیده داشت. رسول خدا(ص) به او فرمود: چرا خود را پوشیده داشتی در حالی که نابیناست و تو را نمی بیند؟حضرت فرمود: اگر او مرا نمی بیند من او را می بینم و نیز رایحه و عطر را می بوید و شامه اش سالم است. رسول خدا(ص) فرمود: گواهی میدهم که تو پاره تن من هستی.(بحارالانوار-ج43-ص63)
با توجه به این اخبار و نمونه ی برجسته می توان گفت اسلام با مشارکت زنان در عرصه اجتماع مخالف نیست، بلکه برای حفظ و ارزش و شخصیت زن در کنار این مشارکت نکات اخلاقی و تربیتی را بیان نموده است که رعایت آن باعث برجستگی شخصیت زن می شود.
تربیت فرزندان
با دقت در سیره حضرت زهرا(س) در یابیم که یکی از وظایف اساسی مادران تربیت فرزندان می باشد و یکی از ابزار و وسایلی که حضرت در این راه از آن استفاده می کردند امر تغذیه کودکان دقیقا مورد علاقه ایشان بوده است.
لالایی ها و شعرهای دارای معارف و سبک زندگی بود مانند این شعر:
حسن جان! مانند پدرت علی باش و ریسمان را از گردن حق بردار
خدای احسان کننده را پرستش کن و با افراد دشمن کینه توز دوستی مکن….
این شعر در بردارنده نکاتی است از جمله اینکه انسان بایدطرفدار حق باشد و از باطل دوری کند حتی اگر در انجام این امر دچار سختی و مشکلات شود و همچنین یگانگی خداوند را در بر دارد و معیار دوست یابی را می گوید که دوست تو کسی است که کینه توز نباشد چه زیبا حضرت زهرا(س) در قالب شعر مباحث توحیدی و اجتماعی را ملکه ذهن فرزندان خود می کند و اینجاست که مادران عصر حاضر باید بدانند که با نگاه به سیره حضرت در بحث تربیت فرزندان میتواند با کمترین امکانات مهمترین مباحث زندگی را ملکه ذهن فرزندان خود کنند. باشد که سیره آن حضرت الگوی زندگانی زنان و مردان ما باشد.