شب قدر قبل از امیرالمومنین هم بوده است، حضرت شهادتش واسطه در فیض شده است که ما بر اساس آیه قرآن که می فرماید: «وابتغو الیه الوسیله»، اینکه ما با وسیله برویم سراغ خدا، ما امیرالمومنین را وسیله قرار می دهیم آن هم در بهترین شب که خوب است وسیله ببری نزد خدا، یعنی شب قدر. این لطف خدا بوده است که در این شب ها امیرالمومنین را واسطه کرده اند.
مرحوم صدوق می فرماید بهترین کار ها مذاکره علم است، اما به نظر من شاید این به درد شب قدر نخورد، آن چیزی که می فهمم این است: دعا دعا دعا.

اما درباره قسمت دوم روایت؛ در روایات باطن شب قدر، باطن حضرت زهرا سلام الله علیها است. در ذیل آیه شریفه «انا انزلناه فی لیله القدر» امام صادق (ع) فرموده اند: «لیله القدر باطنش وجود حضرت زهرا است. این یعنی چه؟

یعنی شب قدری که همه تقدیرات نوشته می شود، چه کسی باید توشیح بکند؟ به طور ظاهری امام زمان علیه السلام این کار را انجام می دهند، اما مناط رزق عالم هستی و ملاک کمالات هستی از ناحیه حضرت زهرا می باشد و در حقیقت باید به امضای ایشان برسد.

منبع:بر گرفته از سخنرانی حجت الاسلام صنیعی

گردآورنده:حدیثه یگانه پور

آيا هر بار، در جمله «ايّاكَ نَعْبُدُ و ايّاكَ نَسْتَعين» نماز، مجبور به دروغ گفتن هستيم؟

بسياري از آيات و دعاهاى وارده از معصومين عليهم السلام ذو ابعاد است، يعنى علاوه بر جنبه تحميد و تسبيح و ذكر و دعا و تضرّع و عرض حاجت، جنبه ‏هاى آموزشى، عرفانى و تربيتى در آن لحاظ شده است.
در بسيارى از ادعيه بعد تربيتى بيش تر از ساير ابعاد است و به عبارت ديگر، در ادعيه وارده پيامى‏ نهفته است كه منظور اصلى از دعا همان پيام است و دعا وسيله ابلاغ آن پيام.
به عنوان مثال، وقتى در زيارت امام حسين عليه السلام مى ‏گوييم: «يا ليتنى كنت معكم فافوز معكم» اين جمله را تنها به عنوان يك آرزوى بى محتوا نمى‏ گوييم. در اين جمله پيام شهادت طلبى و تأسّى به امام حسين عليه السلام و اصحاب فداكار آن حضرت مطرح است و تكرار آن به منظور ايجاد همين روحيه در زائران حسينى است.
اين جملات گرچه به صورت اخبار است ولى در واقع از مقوله انشاء است. يعني اين كلمات را بدين قصد مى‏ گوييم كه بايد اين چنين باشيم نه اين كه من اين چنين هستم.

جمله«ايّاكَ نَعْبُدُ و ايّاكَ نَسْتَعين» در سوره فاتحه نيز به همين صورت مي باشد يعني اگر به منظور اخبار و شرح حال گفته شود در غالب اوقات و افراد دروغ واضح است. چه كسى مى‏ تواند ادعا كند كه تنها خدا را مى‏ پرستد و از ديگرى چيزى نمى‏ خواهد؟ اما اين جمله در قالب اخبار با پيامى همراه است كه آن پيام جنبه انشايى و ايجابى دارد. يعنى: اى نمازگزار بايد اين چنين باشى، پس بكوش تا به اين مرحله از عبوديت نائل شوى.[1]
از همين رو امام رضا عليه السلام در تفسير جمله«ايّاكَ نَعْبُدُ و ايّاكَ نَسْتَعين» مي فرمايد:
با عبارت«إِيَّاكَ نَعْبُدُ» بنده رغبت و تقرّب خود به خدا را بيان كرده و نيز خبر مى‏ دهد از اخلاص عمل فقط براى خالق نه ديگرى.
و با عبارت«إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ» بنده از خدا تقاضا مى‏ كند كه توفيق و عبادتش را زياد كرده و نعمت‏ ها و نصرتش را خالق نسبت به او ادامه دهد.[2]
همان گونه كه ملاحظه مي نماييد امام در تفسير اين جمله بيش تر جنبه ايجابي آن را لحاظ نموده و اين كه بنده با بيان اين جملات به دنبال زياد شدن توفيق و عبادتش مي باشد نه اين كه به دروغ مطلبي را بيان كرده باشد.

منبع :
[1] - آيت الله مهدوى كنى‏، نقطه‏ هاى آغاز در اخلاق عملى‏، دفتر نشر فرهنگ اسلامى‏، هفتم‏، 1376ش، ص 637
[2] - علل الشرائع-ترجمه ذهنى تهرانى، ج‏1، ص 825
كتاب پرسش ها و پاسخ هاي نماز، سيد حسن موسوي (مركز تخصصي نماز)
 
 
 

وظایف ما در برابر قرآن چیست؟ 1 - فراگیری قرآن قال علی (علیه‌السلام) تعلموا القرآن فانه احسن الحدیث و تفقهوا فیه فانه ربیع القلوب. قرآن را فرا بگیرید که برترین کلام است. و در آن بیندیشید که بهار قلب‌هاست. بعد از شناخت جایگاه و درک فضائل قرآن لازم است که به فراگیری صحیح علوم آن بپردازیم. قرآن محور اساسی دین و کتاب قانون الهی است و بر هر مسلمانی لازم است که در راه فراگیری آن بکوشد در این باره امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: «ینبغی للمومن ان لایموت حتی یتعلم القرآن او یکون فی تعلمه.» شایسته است که مسلمان مؤمن از دنیا نرود مگر آن که قرآن را فراگرفته و یا در حال فراگیری آن باشد… علاوه بر فراگیری قرآن وظیفه تعلیم آن به دیگران نیز بر گردن ماست چنانکه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آ له) می‌فرماید: خیرکم من تعلم القرآن و علمه. بهترین شما کسی است که قرآن را فرا بگیرد و به دیگران نیز بیاموزد… و این نه به عنوان یک حق بلکه یک تکلیف برای مسلمان تعیین شده است تا در راستای فرادهی قرآن به دیگران نیز کوشا باشد.   2 - تلاوت قرآن قال رسول الله (صلی الله علیه و آ له): افضل العباده قراءه القرآن؛ برترین عبادات قرائت صحیح قرآن است. بعد از فراگیری قرآن نوبت به قرائت آن می‌رسد زیرا فراگیری مقدمه‌ای است برای عمل نیکوی قرائت و نیز تلاوت قرآن در همه حال. البته محدود کردن قرائت قرآن به مجالس ختم و استخاره و یا ترک تلاوت به جهت سبک شمردن آن عملی است که مورد غضب خداوند واقع می‌شود چنانکه حضرت رسول (صلی الله علیه و آ له) فرمودند: «علیک بتلاوه القرآن علی کل حال.» حضرت علی (علیه‌السلام) فرمودند: «الا لاخیر فی قراته لیس فیها تدبر.» قرائت بدون تدبر لقلقه‌ای بیش نیست 3 - استماع قرآن قال الله تعالی، «و اذا قری القرآن فاستمعوا له و انصتوا لعلکم ترحمون» هرگاه که قرآن خوانده می‌شود به آن از دل و جان گوش فرا دهید و سکوتی همراه با تدبر پیشه کنید باشد که مورد رحمت قرآن قرار بگیرید. استماع قرآن در کنار قرائت آن ارزش والائی دارد. و این برای کسانی که از نعمت علم به آن برخوردارند لازم است. البته دیگران نیز می‌توانند با گوش دادن به تلاوت قرآن در ثواب تلاوت آن شریک شوند. از آنجا که استماع در لغت به معنی گوش فرا دادن با دقت و تدبر است قاری و یا مستمع هر کدام موفق به تدبر در آن شوند، به هدف آن یعنی همان درک حقیقت نزدیکترمی شوند. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آ له) فرمودند: قاری القرآن و المستمع له فی الاجر سواء.                              چو قرآن بخوانند دیگر خموش به آیات قرآن فرا داد گوش   4 - تدبر در قرآن از دیگر وظایف ما در برابر قرآن تدبر در معنای آن است و خداوند نیز فلسفه نزول قرآن را بر همین محور بیان فرموده است «کتاب انزلناه الیم مبارک لیدبروا آیاته و لیتذکروا اولوالالباب.» قرآن کتاب مبارکی است که ما آن را نازل کردیم تا همه در آیاتش اندیشه کنند و دانایان از آن پند گیرند… . تدبر در قرآن از امور لازم و ضروری است و چون در راستای درک معنای قرآن است زمینه را برای عمل به آن فراهم می‌سازد. و باید دانست که روح والای قرآن بدون تدبر در آیات بدست نمی‌آید چنانکه حضرت علی (علیه‌السلام) فرمودند: «الا لاخیر فی قراته لیس فیها تدبر.» قرائت بدون تدبر لقلقه‌ای بیش نیست. اگرچه ثواب و بهره خاص خودش را در بر دارد اما کامل نیست و به هدف منتهی نمی‌شود. چرا که تلاوت، مقدمه درک قرآن است و درک آن نیز بدون اندیشیدن حاصل نمی‌شود. مسئله تدبر نکردن حکایت کسانی است که خداوند درباره آن‌ها می‌فرماید: «افلا یتدبرون القرآن ام علی قلوب اقفالها.» آیا (منافقان) در آیات قرآن اندیشه نمی‌کنند یا بر دل‌هایشان خود مُهر(جهل و نفاق) زده‌اند.   5 - عمل به قرآن اصل برجسته و هدف غایی نزول قرآن و تعلم و قرائت و همچنین تدبر در آن همه و همه برای عمل است چنانکه خداوند می‌فرماید: هذا الکتاب انزلناه مبارکا فاتبعوه. این کتاب را مبارک نازل نمودیم پس، از آن تبعیت نمایید… و لذا کسانی که به قرآن عمل نمی‌کنند و تنها به قرائت آن اکتفاء می‌کنند، در واقع به شأن و مقام والایش بی احترامی کرده‌اند. . امام صادق (علیه‌السلام) درباره نتیجه کار چنین افرادی می‌فرماید: «رب تالی القرآن و القرآن یلعنه.» چه بسا تلاوت کننده قرآن که قرآن لعنتش می‌کند… وقتی از حضرت سوال شد آنان کیانند فرمود کسانی که قرآن را می‌خوانند اما به آن عمل نمی‌کنند. به تعبیر امام صادق (علیه‌السلام) قرائت قرآن بدون عمل به آن به مثابه تمسخر نسبت به آیات آن است چنانکه می‌فرماید: «من قراء القرآن من هذه الامه ثم دخل النار فهو ممن کان یتخذ بآیات الله هزوا.» کسی که قرآن را بخواند ولی به آن عمل نکند به آتش دوزخ دچار خواهد شد چرا که گوئی در دنیا به تمسخر قرآن مشغول بوده است. امام باقر (علیه‌السلام) فرمود: ان ما اوتینا تفسیر القرآن و احکامه. از جمله علومی که به ما داده شده همانا علم تفسیر قرآن و احکام آن است 6 - کشف حقیقت قرآن لزوم سخن گفتن از حقیقت قرآن به هدف آرمانی نزول آن برمی‌گردد چرا که قرائت و تلاوت قرآن بدون درک معنی و مفهوم و حقیقت آن بی فایده است و عملاً زمینه را برای عمل به آن فراهم نمی‌سازد. به همین خاطر آنان که اهل قرآن هستند باید در راستای کشف حقیقت آن و نیز تفهیم آن به دیگران بکوشند و حقیقت آن را از برای مردم منکشف سازند، البته باید دانست که علم راسخ قرآن و تأویل و تفسیر آن در نزد اهل بیت (علیهم‌السلام) است. بنابراین نمی‌توان بدون بهره گیری از چشمه‌های جوشان کلام و علوم آسمانی آن‌ها به حقیقت قرآن دست یافت. چنانچه امام باقر (علیه‌السلام) فرمود: ان ما اوتینا تفسیر القرآن و احکامه. از جمله علومی که به ما داده شده همانا علم تفسیر قرآن و احکام آن است. امام صادق (علیه‌السلام) نیز فرمودند: «نحن الراسخون فی العلم و نحن نعلم تاویله.» ما به حق راسخان در علم تفسیر قرآنیم و ما تأویل آیات آن را به خوبی می‌دانیم.   7 - حفظ کردن آیات قرآن قرآن حکیم حفظ کردن قرآن در دو مفهوم به کار می رود: یکی محافظت از حریم قرآن و دیگری حفظ آیات آن. مراد ما نیز در این مطلب نوع دوم آن است. قال رسول الله (صلی الله علیه وآله): لایعذب الله قلبا وعی القرآن. خداوند قلبی را که قرآن را در خود جای داده عذاب نمی‌کند. حفظ کردن قرآن و آیات نورانی آن فکر و ذهن و چشم دل بشر را روشن می‌سازد و ذکر و یاد الهی را در دل‌ها دوام می‌بخشد و نیز به انسان توفیق رشد و آشنائی با حقایق و معارف آسمانی آن عطا می‌کند چرا که آیات قرآن با آن روح وسیعش در ذهن افراد جاری می‌شود و به فرموده امام صادق (علیه‌السلام) توفیق عمل به آن را نیز برای افراد بیشتر فراهم می‌سازد. «الحاقط بالقرآن و العامل به مع السفره الکرام البرره.» در این روایت حفظ قرآن با عمل نمودن به قرین هم بیان شده‌اند. یعنی حافظ قرآن و عمل کننده به آن با سفیران طریق کرامت الهی همراه خواهد بود. علاوه بر این خود حفظ کردن قرآن دارای ارزش و اجر شایسته‌ای است چنانکه امام صادق(علیه‌السلام) فرمودند: ای الذی یعالج القرآن و یحفظه بمشقه منه و قله حفظ له اجران کسی که قرآن را با مشقت و تحمل سختی حفظ می‌کند، دو اجر در پیش دارد یکی اجر نفس کار است و دیگری اجر توفیق عمل… . حافظان حقیقی قرآن همان عاملان به آنند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آن‌ها را برترین گروه امت خویش بیان فرموده است: «اشراف امتی حمله القرآن.» و این گروه وارسته اگر حفظ کردنشان با درک مفاهیم و روح والای قرآن و نیز عمل به آن همراه باشند اهل بهشت خواهند بود چنانکه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: حمله القرآن عرفاء اهل الجنه. حاملان قرآن عرفا اهل بهشت خواهند بود.

منبع: سایت صفیر هدایت - مقاله ابراهیم حسنی

رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی گفت: برای ایجاد امنیت در جامعه باید اخلاق حاکم باشد و تروریسم، خشونت و تعصب از بین برود. منهای اخلاق نمی‌توان جامعه‌ای را با تمدن روبرو کرد.

به گزارش قدس آنلاین به نقل از فارس،‌ اولین نشست هم‌اندیشی وحدت و تمدن نوین اسلامی صبح امروز (11 خرداد) با حضور حجت‌الاسلام احمد مبلغی، حسین کلباسی، حجت‌الاسلام علیرضا پیروزمند، منوچهر متکی، محمدعلی آذرشب و جمع دیگری از اساتید دانشگاه به همت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، دانشگاه مذاهب اسلامی، دانشگاه تهران و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار شد.

 حجت‌الاسلام مبلغی رئیس دانشگاه مذاهب با بیان اینکه بهترین منبع شناخت تمدن اسلامی قرآن کریم است، افزود: باید اعتراف کنم که تاکنون قرآن چندان مورد رجوع نبوده است. گاهی مراجعاتی زودگذر، شتابزده و در مواردی هم سراسیمه به قرآن شده، اما جای یک مطالعه دقیق و عمیق گروهی و ذوابعاد در ارتباط با تمدن اسلامی خالی است.

وی با اشاره به کلیدواژه‌های اصلی تمدن اسلامی در قرآن کریم گفت: یکی از این کلیدواژه‌ها واژه «قریه» است، قریه صرف محل اجتماع مدینه و شهر نیست در قرآن از شمول و گستردگی بیشتری برخوردار است. قریه در قرآن 59 مورد بکار رفته است. شاهد این مساله هم کاربردهای معنایی و متنوع این واژه و حجم انبوه استعمال آن است.

مبلغی درباره شاخصه‌های یک تمدن اسلامی گفت: نخستین مورد داشتن حکومتی سالم است، قرآن از فساد ناشی از ملوک و پادشاهان در ارتباط با قریه سخن گفته است. صف دوم قوانین درست اجتماعی است. جامعه فاقد گروه مرجع در مسیر زوال قرار می‌گیرد. پس یک تمدن اسلامی دقیقا باید براساس نوامیس اجتماعی رفتار کند؛ ویژگی دیگر برخورداری از فرهنگ اخلاقی و اسلامی و در شکل اکمل آن اسلامی است. نگاه اسلام به تمدن، نگاه فرهنگی است و فرهنگ را با همه مظاهر آن برای جامعه ضروری می‌داند.

رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی در ادامه افزود: قریه باید امن باشد جامعه‌ای که در آن تروریسم و خشونت حاکم است امنیت و تمدن ندارد؛ همچنین جامعه دچار تفرقه‌گرایی نیز در مسیر ناامنی وجود دارد. یکی از این ناامنی‌ها نیز وجود اختلافات مذهبی و طائفه‌گرایی است. مذهب آری اما طائفه‌گرایی خیر. چنین چیزی ضربه به امنیت جامعه می‌زند و بدترین کشتارهای اینجا زمینه‌سازی می‌شود.

وی بیان اینکه برای ایجاد امنیت باید اخلاق در جامعه حاکم باشد و تروریسم، خشونت و تعصب از بین برود توضیح داد: منهای اخلاق نمی‌توان جامعه‌ای با تمدن ایجاد کرد. خصیصه دیگر تمدن اطیمنان است اینکه آسوده‌خاطر باشیم همه چیز منظم و در چارچوب مشخص باشد. جامعه فقیر، مطمئن نیستم بنابراین باید زیرساخت‌های آسوده‌خاطری از نظم تا دولت صالح، اخلاق، علم و دانش در جامعه تحقق یابد. اینکه رهبری در اقتصاد مقاومتی تاکید دارند به این علت است که جامعه فاقد اقتصاد مقاوم آسوده‌خاطر نیست و فرو می‌ریزد.

مبلغی درباره اهمیت ارتباطات تجاری با جهان گفت: از نظر قرآن ما باید با هم ارتباط داشته باشیم البته نه اینکه هیچ تولیدی نداشته باشیم. پس اول اقتصاد مقاوم بعد ارتباط با جهان و این ارتباط باید هوشمند باشد. خصوصیت دیگر معنویت است جامعه غیرمعنوی و غیرمرتبط با خدا شکست می‌خورد؛ همچنین اهمیت رسانه نیز بر اساس آیات قرآن مهم است. قریه‌ای که از اخبار خود و دیگران بی‌اطلاع باشد فریب می‌خورد.

وی در پایان عنوان کرد: امروز چنان است که اگر جامعه اسلامی در یک بعد از این ابعاد عقب بماند بازتاب‌های سرسام‌آوری پیش رو است بنابراین اخلاق، فرهنگ، سیاست و اجتماع همه در هم تنیده است و ما باید بر این اساس یک جامعه پویا بسازیم که الحمدلله جامعه ما این شرایط را فراهم کرده است.

منبع :سایت قدس